Przyczyny
Kaszel kenelowy to infekcyjne zapalenie noso-tchawicy i oskrzeli, spowodowane przez bakterie lub wirusy. Zarówno wirus, jak bakteria może działać samodzielnie, ale często się zdarza, że wirus atakuje pierwszy, torując drogę bakteriom.
Wówczas choroba przebiega ostrzej, trwa dłużej i grozi poważniejszymi konsekwencjami – aż do śmierci zwierzęcia włącznie.
Jest to choroba zakaźna – bardzo łatwo się przenosi. Do zakażenia może dojść w wyniku kontaktów bezpośrednich, przez wysięk z nosa czy wydzielinę oskrzelową, wydalaną podczas kaszlu i kichania. Niektóre wirusy utrzymują się w wydzielinie wyleczonego psa jeszcze przez wiele dni po chorobie.
Kiedy zarazki pojawią się w gromadzie psów, można przewidywać, że w ciągu kilku dni prawie wszystkie zwierzęta zachorują – stąd pochodzi nazwa choroby. Ale również pies żyjący pojedynczo w domu swego pana ma wiele okazji do zetknięcia się z zarazkami: na spacerze, podczas wizyty u lekarza, pobytu u znajomych, którym powierzyliśmy go na weekend lub na wakacje; na wystawie psów, w szkole tresury, na zawodach… We wszystkich tych miejscach, nawet przy krótkotrwałym spotkaniu, powstaje możliwość przeniesienia choroby. Badania wykazały, że 17 proc. psów żyjących w pojedynkę posiadało specyficzne antyciała – co znaczy, że musiały się zetknąć z wirusem; wskaźnik ten w schroniskach osiągał 100 proc.
Objawy i przebieg choroby
Kaszel kenelowy to choroba górnych dróg oddechowych. W okresie wylęgania choroby zwierzę gorączkuje, jest apatyczne; nie ma ochoty na spacer, niczym się nie cieszy. Potem pojawiają się kłopoty z oddychaniem. Pies kaszle – mogą to być napady, nasilające się przy wysiłku lub przy zmianach temperatury – na przykład po wyjściu z domu czy po powrocie ze spaceru.
Chory pies charczy, jakby chciał wykrztusić coś, co stanęło mu w gardle. Czasem kicha; cieknie mu z nosa wydzielina – na początku choroby przezroczysta i wodnista, z czasem – ropna. Traci apetyt.
Jeśli choroba ma przebieg łagodny, w niewielkim stopniu wpływa na zachowanie psa; poza spadkiem apetytu możemy niczego nie zauważyć. Natomiast choroba przebiegająca ostro może prowadzić nawet do skrajnego wyczerpania. Zwierzę nie podnosi się i nie chce jeść. Konieczne jest wtedy podawanie mu przez lekarza dożylnie lub podskórnie płynów nawadniających, a także karmienie go na siłę (np. przez sondę) płynnym, łatwym do przełykania pokarmem.
W skrajnej postaci choroba może skończyć się śmiercią. Psy młode, stare i cierpiące na inne choroby są najbardziej zagrożone, ale zdarza się, że i dorosły pies, będący okazem zdrowia, również przechodzi ją bardzo ciężko.
Przy łagodnym przebiegu choroby – czasami nawet bez leczenia – kaszel i wydzielina zmniejszają się po mniej więcej dziesięciu dniach od wystąpienia pierwszych objawów, ale jeszcze kilkanaście dni mogą utrzymywać się kłopoty z oddychaniem i napady kaszlu o różnym nasileniu. Znacznie rzadziej występuje komplikacja w postaci nieodwracalnej chronicznej niewydolności układu oddechowego. Nawet łagodnie przebiegającej chorobie może towarzyszyć spadek odporności na wysiłek, trwający około dwóch tygodni.
Leczenie
Polega na podaniu antybiotyków i środków bakteriobójczych działających na drogi oddechowe. Antybiotyki niszczą bakterie, ale nie działają na wirusy; zmniejszają więc tylko nasilenie choroby i możliwość powikłań. Środki przeciwkaszlowe są wskazane wtedy, gdy chore zwierzę jest zmęczone kaszlem; właściciele proszą o nie często, sami wyczerpani niedostatkiem snu z powodu nocnego kaszlu psa.